فصل هفتم:تجهیزات مورد استفاده در طب هایپرباریک

تجهیزات مورد استفاده در طب هایپرباریک   Equipment used in Hyperbaric Medicine

 – مقدمه     Introduction

– وسیله اصلی مورد استفاده در طب هایپرباریک اتاقک فشار (هایپرباریک) است. این اتاقک ضمن اینکه توانایی تجویز اکسیژن صد در صد را دارد می تواند فشار بیشتر از یک اتمسفر که معادل فشار دریاست را تحمل کند. اندازه، شکل و میزان فشار قابل تحمل توسط این اتاقکهای فشار بطور قابل ملاحظه ای قابل تغییر است.

– تکنیکهای متفاوتی در ساخت و طراحی اتاقک ها وجود دارد که در جدول ۱-۷ نمایش داده شده است.

انواع اتاقکهای فشار به پنج گروه تقسیم می شوند:

۱- اتاقک یک نفره Moncplace

۲- اتاقک چند نفره Multiplace walk-in Chambers

۳- اتاقک متحرک Mobile or Portable

انواع اتاقکهای تک نفره که از طریق هوایی، دریایی یا زمینی طراحی شده اند و انواع اتاقکهای چند نفره که از مکانی به مکان دیگر قابل حرکت و اغلب به شکل اتوبوسی هستند –

۴- اتاقکهای آزمایشات بدنی  و آموزش غواصان که بنام Bone Chamber معروف هستند –

۵ – انواع کوچک اتاقکهای فشار که برای نوزادان Neonate و یا آزمایش بر روی حیوانات ساخته شده اند.

 

اتاقک یک نفره        Mane place chamber

– شایع ترین اتاقکهای فشار مورد استفاده، اتاقک فشار یک نفره Monoplace است که اغلب دارای فشاری کمتر از سه اتمسفر ۳ATA است. مریض از طریق تخت روان کپسول یا اتاقک شده و تمام فضای داخل اتاقک با اکسیژن صد در صد فشار مورد نظر پرمی شود.

در این اتاقکها دو نوع تجویز اکسیژن وجود دارد.

۱- تخلیه مداوم :     Constant Purging

در این روش با یک جریان مشخص اکسیژن وارد اتاقک می شود و با همان جریان به محیط راه می یابد این موضوع مانع از فشار داخل اتاقک خواهد شد.

۲- باز گردشی     Recyling

در این روش اتاقک با گردش محتویات بصورت پریودیک مقدار Co2 و بخار آب نامناسب جذب می کند و دوباره هوای صد در صد را جایگزین آن می گرداند.

مزایا         Adventages

اتاقک های یک نفره دارای مزایای ذیل هستند :

۱- مراقبت Handling مریض بصورت انفرادی Indiviocally و حفظ حریم خصوصی مریض و قرنطینه Isolation در موارد عفونت که بسیار مهم است.

۲- کاملا ایده آل برای مراقبت های ویژه و خاص Intensive Care بگونه ای که هیچ احتیاجی به جابجایی Transfer یا قطع Interruption مداوا در طول درمان در کپسول ؟؟؟

۳- عدم احتیاج به ماسک صورت Focemaska و هیچ خطری از خطر نشست اکسیژن وجود ندارد و از همه مهمتر مریض احساس راحتی Cainfortable در مدت درمانش می کند.

۴- شرایط ایده آل برای بیمارانی که در فاز؟؟؟؟ بیماری شان دچار زمین گیری در رختخواب Confined to bed هستند مثل بیماران فلج نیمه بدن یا Paraplagia.

۵- راحتی در مشاهده و تحت نظر گرفتن Observation بیمار.

۶- در اتاقکهای تک نفره هیچ الگوی خاصی برای کم کردن فشار Pecompression لازم نیست.

۷- اقتصادی بودن اتاقک و هزینه های درمانی – این اتاقکهای تک نفره به راحتی در بیمارستان قابل استفاده هستند.

• نیاز به اوپراتور کمتر – یک نفر بعنوان اوپراتور دستگاه کافی است.

مضرات            Disadvantages

– مشکلات و مضرات اتاقکهای تک نفره عبارتند از :

۱- احتمال آتش سوزی در یک محفظه برای اکسیژن همیشه وجود دارد.

۲- دسترسی به بیمار کار ساده ای نیست مگر در انواعی که بصورت لولایی اتاقک به دو نیم تقسیم می شود که بنام Reneas Dual Compartment معروفند.

۳- درمانهای فیزیکی Physical Therapy در مدتی که بیمار در اتاقک است امکان پذیر نیست.

۴- در بیماران تقلیل فشار حاد ( DCS) امکان استفاده از ماسک و امبوبگ  در شرایطی که بیمار هوشیار نیست وجود ندارد. زیرا نمی تواند ماسک را در شرایط اضطراری در خودش نگه دارد.

اتاقک های یک نفره برای بیمارانی ایده آل است که احتیاج پرسنل درمانی در درون اتاقک فشار نباشد. اکثر فعالیتهای حیاتی حتی تنفس در خارج از کپسول قابل کنترل است.

در آمریکا نوع اتاقک فشار یک نفره Monocramber که در شکل ۱-۷ نشان داده است مورد استفاده قرار می گیرد.

طرای یک اتاقک فشار یک نفره به منظور مراقبتهای حاد و یا مراقبتهای ویژه در شکل ۲-۷ نشان داده شده است.

 

بعنوان مثال یک اتاقک فشار یک نفره متحرک ساخت شرکت SOS انگلستان در شکل ۳-۷ نشان داده شده است.

 

 

 

این اتاقک از آلیاژ سبک تهیه شده و می تواند مریض را تحت فشار به هر نقطه ای از بیمارستان برای اقدامات درمانی بیشتر حرکت دهند. این اتاقک برای حوادث غواصی بدنی Traumas وسایر شرایط اورژانسی که به HBO احتیاج دارند و ایده آل است بخصوص در موارد سکته مغزی Acute Stroke در مراحل اولیه درمان یکوسیله بسیار کمک کننده ای می باشد.

نوع دیگری از اتاقک فشار یک نفره که می تواند بصورت یک ؟؟؟ Back Pack بسته شود و در موقع لزوم باز شده و مریض داخلش را تحت فشار قوی ؟؟؟ ساخته شده که بنام Gamow Bag نامیده می شود. این وسیله بیشتر  برای بیماری ارتفاع Attitude illness طراحی شده است. میزان فشار قابل تحلیل در این نوع به دلیل قابل شکستن بودن Fragility بدنه آن حداکثر ۲PSI است.

اگرچه در اتاقک سبک ۱۵ (Clambarlite 15) برای استفاده از تکنولوژِ پیشرفته روزمکان ایجاد فشارهای بالاتری برای درمان با HBO در این نوع اتاقکهای ؟؟؟ Chamber ایجاد کرده است.

در یکمطالعه که از داوطلبان سالم استفاده شده بود میزان امنیت و سلامت کیسه های هایپرباریک مورد آزمایش قرار گرفت و اثبات شد این کیسه ها Bag در شرایط اورژانس کارایی کافی را دارند – مثلا در مسمومیت با منو اکسید کربن CO و بیماری تقلیل فشار Decompression Sickness جنبه درمانی خود را به اثبات رسانده است.

تاثیر استفاده اورژانسی از اکسیژن هایپرباریک در مسمومیت با منو اکسید کربن در نوعی خرگوش Rat به اثبات رسیده است مخصوص اگر در ۳۰min دقیقه اول احیاء از آن استفاده شود و این موضوع لزوم وجود امکانات HBO در اورژانسها را دو چندان می کند.

این نوع کیسه های HBO می تواند در بیماران سکته مغزی Acute stroke تا رسیدن به مراکز درمانی مجهز نقش مهمی داشته باشد.

در شکل ۴-۷ یک اتاقک چند نفره دوگانه Pair Multiplace Chamber از نوع Oxheal 200 Class A نشان داده شده است .

این اتاقک با حداکثر فشار ۹ATA می تواند چهار نفر را جای دهد. تمام انواع گازهای BIBS از داخل و خارج کپسول قابل کنترل هستند  با اکسیژن در امان بود.

 

در شکل ۵-۷ اتاقک چند نفره Mltiplace ???? دارای سه محفظه ۳-۱??? با حداکثر فشار ۶ATA ساخت شرکت Oxyhead مدل ۴OSO Class A نشان داده شده است.

در این اتاقک ۱۳ بیمار بصورت افقی Horizontal Cylinders جای می گیرند که در مورد بسیاری از مراقبتهای حیاتی در ؟؟؟ آمریکا ساخته و استفاده می شود.

در شکل ۷-۶a یک اتاقک مکعبی ساخت شرکت Oxyheal مدل Rectangular 5000 دیده می شود که حداکثر فشار ۳ATA در مرکز سوختگی دانشگاه پزشکی لاس وگاس مشغول به کار است.

این اتاقک از دو بخش مجزا ۲-Lock برای درمان ۱۲ بیمار بطور همزمان طراحی شده است و در آن امکانات مراقبت های حیاتی Critical Care کاملا مجهز شده است.

در قسمت جلو عکس یک اتاقک ساخت Oxyheal مدل ۲۰۰۰ که برای درمانهای هایپرباریک روزمره Reotine مورد استفاده قرار می گیرد آن هم در زمانی که اتاقک بزرگتر مورد استفاده و اشتغال است.

سیستم کنترل این ؟؟؟ Camplex در یک جا تعبیه شده است.

در شکلb7-6a  یک اتاقک فشار مکعبی داخلی Rectangular Chamber Interior ساخت شرکت Oxyheal مدل ۵۰۰۰ نشان داده شده است –

 

در عکس صندلیهای غیر اختصاصی و یک صفحه نمایش بزرگ و در جایی که هم سطح با زمین هستند دیده می شود این ؟؟؟ فضای کافی برای بستری بیمار را دارد – تعدادی عکسهای زیبای زیر دریا بصورت دیواری هم جهت کاهش استرس بیماران به دیوار ؟؟؟ شده است.

 

 

اتاقک های فشار چند نفره        Mutiplace chambers

اتاقک های چند نفره برای درمان هم زمان چند بیمار طراحی شده است که گاهی تا ۲۰ بیمار هم می رسند. این اتاقکها از هوای معمولی پر شده اندو تنفس اکسیژن صد در صد از طریق ماسک انجام می گیرد. ( راه هوایی دهان و بینی) در انواع سلول این اتاقکها یک سیستم هوشمند آنالیز هوای داخل کابین وجود دارد که میزان اکسیژن رسانی را به دقت بررسی می کند بخصوص در زمانهایی که تحت نشت گاز از ماسکها رخ می دهد. این اتاقکها تهویه هوا را براساس میزان رطوبت Humidity و دما Temperature بررسی می کند.

• اتاقک هیپرباریک مدل ۴۰۰۰ ساخت کارخانه Cyheal با ظرفیت ۱۲ نفر و سه قسمت ۳-Lock با فشار حداکثر ۶ATA که برای مراقبتهای حیاتی و حوادث عمیق طراحی شده است. در شکل ۵-۷ نشان داده شده است.
• اتاقک هیپرباریک مکعبی ؟؟؟؟ مدل ۵۰۰۰، با ظرفیت ۱۲ نفر و حداکثر فشار ۳ATA اتمسفر که برای درمانهای دسته جمعی خطرناک ؟؟؟ طراحی شده و در شکل ۶-۷ نشان داده شده است.

 

 مزایا          Adventages

– مزایای اتاقکهای چند نفره به شرح زیر است:

۱- امکان درمان همزمان چند مسدوم به طور هم زمان

۲- برای درمان بیمارانی که وجود ؟؟؟ و تجهیزات خاص مورد نیاز است مثلا بعنوان اتاق عمل تحت فشار

۳- کاهش احتمال آتش سوزی

۴- امکان درمانهای فیزیکی ؟؟؟؟؟

• امکان افزایش فشار تا ۶ATA اتمسفر برای درمان بیماریهایی مثل آمبولی هوا ؟؟؟ و بیماری تقلیل فشار حاد ؟؟؟؟ حوادث در غواصی های عمیق بیش از ۵۰ متر.

اتاقکهای فشار چند نفره توانایی ؟؟؟؟ ویژه بیماران را در خود جای می دهند مثلا کلیه مراقبتهای ویژه استاندارد از قبیل ؟؟؟؟، ساکشن ؟؟؟ Endotracheal Suetioning،؟؟؟؟ کردن وضعیت قلبی خود  Hemodynamic Manitoring اندازه گیری گازهای خونی ؟؟؟ مثل CPR که شامل ؟؟؟؟ و ؟؟؟؟؟ همگی در اتاقکهای چند نفره قابل اجرا هستند. این اتاقکها می توانند یک ICO یا ICU هم ارتقاء یابند – که البته باعث پیچیده شدن کار اوپراتور ؟؟؟؟ دستگاه گردد.

؟؟؟؟؟دارای تنفس حیاتی در احیاء بیمارانی که دچار بی نظمی قلبی Cardiac Dysrythmias که باعث ایست قلبی Cardia Arrest می شوند.

امروزه بطور فزاینده ای بیماران خطرناک Critical و بی ثبات ؟؟؟؟ در حال درمان با این نوع اتاقک های هیپرباریک هستند.

جراحی های کوچک Minor Surgery بطور معمول در اتاقکهای چند نفره انجام می شوند ولی جراحی های بزرگ Major Sugery مثل جراحی قلب از ؟؟؟؟ احتیاج به طراحی اتاقک های خاص دارند – تعداد زیادی از این اتاقکهای فوق پیشرفته در آمریکا و تعداد ؟؟؟ در ژاپن وجود دارند.

 

 

 

ر شکل ۷a-7 یکی از این اتاقکهای ؟؟؟؟ در دانشگاه تاگویا ؟؟؟؟ ژاپننمایش داده شده است.

اگرچه بعضی از ابراز اتاق عمل مثل دستگاه ؟؟؟؟ برای ؟؟؟ نمی تواند در این اتاقکها ؟؟؟ شود.

 

اتاقکهای فشار چند نفره متحرک                                    Mobile Multi Place Hyperbaric Chambers

اولین اتاقک هیپرباریک چند نفره در این شهر ناگویا Nagoya بصورت یک اتوبوس طراحی شده ولی دیگر استفاده نمی شود – انواع دیگری از اتاقک های ؟؟؟ از یکمتحرک در سراسر جهان مورد استفاده اند-

 

اتاقکهای هایپرباریک مدل ۴۰۰۰ ساخت کارخانه Oxheal که سه قسمت ۳-Lock دارد و با ظرفیت ۱۸ نفر و فشار ۶ATA اتمسفر روی یک ؟؟؟ قابل حمل است – این اتاقک هم اکنون بطور ثابت به یک بیمارستان هرمن در تگزاس متصل شده است که بصورت دائم در سال ۱۹۷۰ کار می کند.

یک کپسول مدل ۴۰۰۰ ساخت شرکت ؟؟؟ که دو قسمت ؟؟؟ است ؟؟؟ ۱۲ مریض را دارد و حداکثر فشار آن ۶ATA اتمسفر است و در شکل ۵-۷ نشان داده شده است در کنار بیمارستان لوزان Lotheran در ؟؟؟ آمریکانصب و در حال کار است. این اولین بیمارستان آمریکایی است که به تجهیزات اتاق عمل در اتاقک های هایپرباریک مجهز گردیده و از سال ۱۹۰۰ تحت بهره برداری است.

مزایای اتاقکهای متحرک                                                         The Advantage Of Mobile Chamber

۱- این اتاقکهای هیپرباریک متحرک در هر جایی که مورد نیاز باشند حتی در پارکینگ بیمارستانها قابل استفاده هستند.

۲- این وسیله راحت و ایمن است.

• برای مصارف بالینی و تحقیقاتی ؟؟؟ است.
• برای طب نظامی مناسب است و در شرایط جنگی می تواند به بیمارستان مرکزی متصل گردد و به وسیله هوایی یا دریایی قابل انتقال است.

 مصارف خاص        Special Uses

–  اتاقکهای فشار ؟؟؟ استفاده های مخصوصی دارند:

۱- تحقیقات در زمینه طب فیزیکی Physical Therapy و فیزیولوژیکی ورزش Sports Physiology وسیله یک دونده درجا Trocle ???? که در داخل اتاقک قرار داده اند و تمام وسایل مورد نیاز بررسی و تحقیق در هنگام ورزش را در آن تعبیه کرده اند –

۲- درمان بیماران با نقص سیستم عروقی مغزی Cerbrososwlar، بیماران ؟؟؟ قلبی Myocordial Ischemia و بیماران با نقص عروق محیطی Penipheral Vaswlar Insvfficiency

۳- تمرین مغزی Brain Jogging و ؟؟؟ دهنی Mental Exercise و قسمتهای روانشناسی Psychological Testing را در شرایط HBO درمان می کند و یا ؟؟؟؟.

• درمانهای اورژانس در طول حمل و نقل بیمار تا رسیدن به یک مرکز مجهز از مزایا ویژه اتاقک های متحرک است.

 

استفاده از اتاقکهای فشار برای طب غواصی                       Hyperbaric Chamber For Diving Medicine

از اتاقکهای فشار برای آزمایش و آموزش ؟؟؟ در عمقهای ؟؟؟ استفاده می شود. البته درمان بیماران غواص و بیماری تقلیل فشار هم استفاده می شود. یکی در این مجموعه ها در شکل ۹-۷ نمایش داده شده است.

 

اتاقکهای فشار کوچک              Small Hyperbaric Chamber

اتاقک های فشار در انواع کوچک برای آزمایشات حیوانی شروع به ساخته شدن شدند – انواع اتاقک های هایپرباریک متحرک برای نوزادان ؟؟؟؟؟ نشان داده شده است.

در شکل ۱۱-۷ یک ؟؟؟؟ ساخت کارخانه ؟؟؟؟ مدل ؟؟؟؟ که از نوع کلاس C اتاقکهای تحت فشار است و می تواند فشار گازها و رطوبت Homidity را کنترل کند نشان داده شده است. این دستگاه برای مطالعات سلولی و القاء ؟؟؟؟ اتولوگ سلولهای پایه Autologous Sten Cell Replication مورد استفاده قرار می گیرد.

 

 

 انتخاب اتاق فشار      Selection Ofa Hyperbaric Chamber

– در جدول ۲-۷ طبقه بندی اتاقک های هایپر باریک براساس فشار با ؟؟؟ اندازه و موارد مصرفی نشان داده شده است.

بیش از ۹۰% مورد استفاده و Indicotions به وسیله اتاقکهای تایپ I و II انجام میشوند –

فشار بیش از ۲٫۵ATA اتمسفر حداکثر فشار مورد نیاز در بیشتر موارد نیست و این فشار به عنوان نقطه شروع اجباری در بسیاری از موارد کاربرد دارد .و حداقل فشار مورد تایید TUV در آلمان است . این تقسیم بندی مصرف کنندگان را مجبور به انتخاب اتاقک هیپرباریک در محدود و کلاس خاص اقدام کنند . اینکه تمام کپسول ها با توان تحمل ۶ ATA ساخته شوند هیچ توجیه اقتصادی ندارند زیرا این فشار فقط در دو مورد بالینی استفاده دارد . اول بیماری تقلیل فشار برای غواصان عمیق و دوم آمبولی هوا Air Emboli که تا این حد فشار را افزایش میدهیم زیرا برای هر دو این بیماریها احتمالاً فشار بیش از ۶ ATA مورد نیاز نیست . از آنجایی که اتاقک های هیپرباریک از مصالح مقاومی ساخته شده اند گاهی انواع قدیمی آنها براحتی و با کیفیت بالا کار می کنند برخلاف دیگر انواع تکنولوژی و ابزار مورد نیاز که بطور مداوم در حال تغییر و بروز شدن هستند .

آخرین تکنولوژی اتاقک های فشار انواع اتاقک های هیپرباریک چند قطعه و متحرک هستند Mobile Multiple Chamber.

این اتاقکها متحرک این ایده را بوجود آورده اند که از آنها در تحقیقات طب ورزشی Sport Medicine و توانبخشی Rehabilitation استفاده کنیم .

یکی از مزایای مهم اتاقک های هیپرباریک متحرک توانایی حضور آنها در مدت زمان کوتاه در هر مکانی که لازم باشد است و هیچ نیازی به نصب و راه اندازی Instalation   ندارد . قیمت اتاقک های فشار در حال حاضر زیاد است و تعداد آنها کم و توانایی درمان کلیه بیمارانی که نیاز به درمان با این اتاقک ها را دارند در حال حاضر وجود ندارد و تمام موارد مورد نیاز درمانی HBOT تحت پوشش نیستند و در این شرایط اتاقک های متحرک یک وسیله بسیار با ارزش هستند .

تکنیک اکسیژن دهی با فشار بالا                                 Technique of Hyperbaric Oxygen

جداول زمان بندی فشار گذاری برای بیماریهای مختلف متفاوت است و در بخش دوم این کتاب که به مباحث بالینی HBOT می پردازد گفته شده است . ولی کلیات این جداول به شکل ذیل هستند .

تکنسین های هیپرباریک براساس دستور پزشک هیپرباریک مقدار فشار ، مدت ، و تواتر Frequency را اجرا می کنند .

اکثر درمان هایی که توسط کپسول هیپرباریک انجام میشوند در فشار بین ۵/۱ الی ۲ ATA اتمسفر هستند و معمولا طول مدت هر دوره درمانی در هر جلسه ۴۵ دقیقه است .

اگر از فشار ۱٫۵  ATA اتمسفر استفاده کنیم باید در مدت ۱۰ دقیقه فشار را به این حد برسانیم و در مدت ۱۵ دقیقه این فشار را برداریم که به این کار دوره برداشت فشار   Period   Decompression می گویند که با این روش  ماکزیمم اکسیژن اشباع در هر جلسه ۳۰ دقیقه است .

اصولا مسمومیت های با اکسیژن در زمانی که فشار جزئی اکسیژن به ۶/۱ الی ۸/۱ ATA برسد یا بیش از ۳۰ دقیقه در معرض قرارگیری Exposure    با  اکسیژن ۱۰۰% طول بکشد می تواند تشنج رخ دهد .

در موارد عفونی و زخم های مشکل ساز طول مدت درمان هر جلسه دو برابر شده و به ۹۰ دقیقه میرسد . در بیشتر بیماریهای مزمن تعداد جلسات درمان ، ۷ روز هفته ( حتی تعطیلات ) می باشد

به عنوان مثال بیشتر بیماران سکته مغزی بصورت گروهی در جلسات در اتاقک های هیپرباریک چند نفره به همراه یک متخصص طب فیزیکی Physiotherapist درمان میشوند و در صورتیکه در حال تحقیقات هم باشند به پزشک نورولوژیسیت یا جراح مغز و اعصاب نیاز است .

تکنسین هیپرباریک تمام اطلاعات مربوط به درمان را در کامپیوتر ضبط و وارد میکند ضمن اینکه تمام مراحل فشارگذاری و فشاربرداری با ملایمت Smooth   انجام گیرد و اگر در هر مرحله ای از درمان بیماران دچار گوش درد غیرقابل اصلاح گردند جلسه متوقف شده و فشار برداشته نمی شود و ثابت می ماند در مواردی که مشکلات شدیدتر و بیشتری بعنوان عوارض هیپرباریک رخ دهد مریض را به اتاقک با فشار طبیعی یا اتاق پیشین  Anteroom انتقال می یابد در بین دو کابین هیپرباریک و اتاق پیشین Anteroom قفل است  و ارتباط مستقیم فشار بین این دو محفظه وجود ندارد.

در اتاقک های یک نفره اکسیژن را به درون اتاقک تزریق میکنیم و فشار را همزمان افزایش میدهیم ولی در اتاقک های چند نفره اکسیژن را از طریق ماسک یا چادرینه Tent به بیمار میدهیم ولی بعد از اینکه فشار اتاقک چندنفره به میزان دلخواه برسد افزایش فشار را با ملایمت ادامه میدهیم .

فشار جزئی اکسیژن Oxygen Partial Pressure بطور معمول اندازه گیری نمی شود مگر در موارد تحقیقاتی و شرایط خاص برای  مقاصد  خاص تحقیقاتی . زیرا  در فشار ۵/۱ ATA اتمسفر فشار PaO 2 به حدود ۱۰۰۰mmHg میلیمتر جیوه میرسد .

 

تجهیزات فرعی                Ancillary Equipment

انواع تجهیزات فرعی در جدول ۳-۷  نوشته شده است . که شامل موارد ذیل می باشد:

ماسک و هود اکسیژن Oxygen Mask & Hoods                                                                                        

 ماسک اکسیژن فقط در اتاقک های چندنفره هایپرباریک استفاده دارد ماسک بایدبه صورت محکم و اندازه صورت بیمار انتخاب شود تا شانس نشت Leakage  اکسیژن وجود نداشته باشد . ماسک خلبان های جنگی بین ۹/۹۶ – ۹۹% اکسیژن خالص را به خلبان میرساند و می تواند فشار جزئی اکسیژن Pa O2 را به ۱۶۴۰ mmHg میلیمتر جیوه برساند البته درفشار ۴/۲ ATA اتمسفر که نوع شایع ماسک هوایی در شکل ۱۲-۷ نشان داده شده است .

 

این ماسک از لاستیک یا سیلیکون ساخته میشود و براحتی قابل شست و شو و تمیز کردن است  . قسمت سربند Head Band  ماسک به راحتی قابل تنظیم و بستن است .

کلاهخود اکسیژنی Oxygen Hoods و پرده یا چادر اکسیژنی Oxygen Tents به عنوان جایگزین ماسک اکسیژن در افرادی که دارای ضایعات سر و گردن هستند بکار میروند .

دستگاه تنفس مصنوعی و دستگاه تهویه مصنوعی   Respirators & Ventilators

انواع دستگاههای ونتیلاتور در شرایط HBOT با فشار ATA 6 اتمسفر قابل استفاده هستند . در شکل ۷٫۱۳ نوعی دستگاه تنفس مصنوعی بنام مدل سچ ریستA 500  (Sechrist model 500 A)دیده می شود که به یک اتاقک یک نفره متصل شده است .

این مدل مخصوص افرادی است که دچار نقص تنفسی  Respiratory Failureشده اند اگر چه موارد استفاده خاص آن در جدول     ۷٫ ۴ با جزئیات دستگاه آمده است .

• دستگاه دیگر Pennon Oxford که یک ونتیلاتور است که با کنترل حجم  Volume Setو زمان  دوره ایی Time Cycle مصارف زیادی در تحقیقات  دارد .
• در اتاقک هیپرباریک که مجهز به تجهیزات (Intensive Care Unit ) ICU است  از دستگاه ونتیلاتور سیمن سروSiemen Serve استفاده میشود .
• دستگاه موناگان ۲۲۵ (Monaghan 225) نوعی ونتیلاتور است که با هوا ( نه اکسیژن) کار میکند در فشار یک اتمسفر این دستگاه ۴۰-۳۵ لیتر / دقیقه هوا را در ریه بیمار تهویه میکند و در عمل حداقل ۱۸ lit/minلیتر در دقیقه توانایی دارد . و برای درمان بسیاری از بیماریها ریوی مناسب است .
• موارد ایمنی مورد نیاز در یک دستگاه ونتیلاتور که در شرایط فشار محیطی بالا Hyper pressure Environment کار می کند عبارتند از :
• هیچ نوع وسیله الکتریکی در آن نباشد.
• حجم تنفسی و میزان Rate و سرعت تنفس باید ثابت بماند و این مسئله مستقل از فشار محیطی است .
• در این روش مقدار کمی اکسیژن به میزان اندک به کپسول تزریق میگردد که از سرایت هوای داخل به خارج جلوگیری می کند .
• تداوم جریان تنفسی اجباری و منقطع   Intermittent Mandatory Ventilation

فشار بالاتر از حد مجاز  دریچه تقاضا  Demand Value  باعث به حداقل رساندن انرژی صرف شده برای تنفس میگردد که این موضوع باعث ایجاد یک فشار جریان هوای ثابت Constant Airway Pressure  برای بیمار میگردد. .

وسایل تشخیصی                 Diagnosis Equipment

وسایل و تجهیزات معاینات معمولی که مورد نیاز یک پزشک است را در اتاقک فشار تعبیه کرده اند مثلا ً چکش رفلکس Reflex Hammer  ، افتالموسکوپ و گوش پزشکی و ….

دستگاه اندازه گیری کشش اکسیژن از راه پوست(TCP O2 )                                    Transcutaneous Oxygen Tension 

دستگاه  TCP O2 یک وسیله غیر تهاجمی برای اندازه گیری میزان فشار یا کشش جزیی اکسیژن از طریق پدهای چسبیده به پوست می باشد . استفاده از این وسیله در اتاقک یک نفره Monoplace ممنوع است زیرا الکترودهای دستگاه خطر آتش سوزی را بسیار زیاد میکنند . تمام کپسولهای یک نفره دارای اکسیژن ۱۰۰% در محفظه هستند و از لحاظ ایمنی استانداردهای خاصی دارند .

در آزمایشاتی که هوای معمولی را در فشار ۴ ATAاتمسفر روی داوطلبان انجام دادند نشان داده شد که فشار جزیی اکسیژن  Pa O2  در بافت های محیطی تغییر چشمگیری می کند این آزمایش با استفاده از دستگاه TCP O2 انجام شده است .

افرادی که دارای بیماریهایی مثل انسداد عروق محیطی Peripheral Vascular Occlusion Disease هستند در برسی های انجام شده به وسیله  دستگاه TCP O2  نشان داده شد  فشار جزیی اکسیژن  Pa O2  در بافت های محیطی بطور واضحی  کم میگردد.

نوار قلب و نوار مغز           EEG & ECG

مصرف این دو دستگاه در اتاقک فشار کاملاً مجاز و ضروری است بخصوص برای افرادی که دچار سکته های مغزی عروقی Cerebrovascular Insufficiency  شده اند .

تغییرات الکتریکی در نوار قلب ECG در فشارهای نسبتاً بالا مشاهده میشود.

ضمناً از دستگاه Somatic Sensory Evoke Potential  تحریک پتانسیل بدنی – حسی می توان در کپسول هایپرباریک استفاده کرد.

گازهای خونی         Blood Gas

دستگاه گازهای خونی باید بر اساس استاندارد های اتاقک فشار و شرایط HBOT تنظیم و کالیبره شوند . چندین نوع دستگاه به این منظور ساخته و در شرایط HBOT کالیبره  Calibrationشده اند مورد استفاده هستند.

نسبت PAO2 فشار جزئی اکسیژن آلوئولی به فشار جزئی PaO2 پلاسمایی همیشه یک عدد ثابت است  . این نسبت را با a/A Ratio نمایش میدهند و مستقل از نوع گازی که مریض تنفس کرده ثابت Constant  می ماند .

در افراد داوطلب به انجام ABG در شرایط HBOT و گروه کنترل که در فشار ۱ ATA اتمسفر قرار گرفته بودند  اختلاف زیادی وجود دارد .

 

 

دستگاه نشانگر گلوکز          Glucose Monitoring Device

بیماران دیابتی در شرایط HBO  یک تواتر Fluctuation  ( تغییر مدام ) را در میزان قند خئن در شرایطHBO  از خودنشان میدهند . اگر این بیماران به دلیل زخمهای پایدار در پا مثل پای دیابتی و اختلالات خون رسانی اندام تحتانی ویا زخم بستر تحت HBOT قرار میگیرند که بسیار موثر است . بنابراین میزان قندخون افرادی که دیابت دارند ودر شرایط HBO هستند بطور مداوم باید چک شودزیرا افت ناگهانی قندخون گزارش شده که بسیار خطرناک می تواند باشد.

دستگاههای اندازه گیری گلوکز Glucometer  از روش اندازه گیری اکسید از گلوکز Glucose Oxidase یا گلوکز دهیدروژنازGlucose Dehydrogenase انجام میدهند .

در روش گلوکز دهیدروژناز (GDH) هیچ اکسیژنی مصرف نمی شود ولی دقت کم آن در آزمایشات مختلف به اثبات رسیده است . این آزمایشات در سال ۱۹۹۵ بوسیله پریس و همکارانش (Price et al) انجام گرفته است . در فشار ۲٫۳۶ ATA اتمسفر در روش اندازه گیری قندهون با روش گلوکز اکسیداز تحت تاثیر فشار اکسیژن تغییر میکند وواکنش آنزیمی را تحت شعاع قرار میدهد لذا از گلوکومتر گلوکز اکسیداز نمی توان در شرایط HBO استفاده کرد .

وسایل طبی متفرقه          Miscellaneous Medical Equipment

تمام تجهیزات پایه احیاء قلبی عروقی CPR باید در اتاقک فشار موجود باشد . از جمله لوله تراشه Endotracial Tube و فولی Foly که باید با آب مقطر پر شود Inflation و نه با هوا . چرا که فشار HBO باعث کوچک شدن حباب فولی شده و شانس خروجش از دستگاه تناسلی زیاد است .

کیت مخصوص تزریقات عروقی در اتاقک فشار لازم است . در اتاقک فشار یک نفره باید احتیاط زیادی در تزریق درون رگی انجام داد به دلیل اختلاف فشار داخل و خارج کپسول باید از کلودیون Collodion مطلقاً استفاده نکرد زیرا اگر خیس Wet باشد احتمال آتش سوزی دارد .

از نوار ورزشی Trademill در داخل کپسول برای آزمایشات HBO در ورزش هم استفاده میشود

(شکل ۷٫۱۰)

دستگاه مکنده پرده جنب       Plural Suction Drainage System

این دسنگاه  به شدت تحت تاثیر فشارمحیطی است که استفاده از آن درمحیط HBO مجاز است به شرطی که به خطرات و نکات ایمنی مذکور زیر توجه شود .

• مکش Suction نباید در زمان بارگذاری اتاقک Pressurization انجام شود .
• گذاشت فشار Pressurization باید بسیار آهسته و به میزان ۱۰ KPa/min کیلوپاسکال در دقیقه انجام شود.
• عمل مکش باید در زمان برداشت فشار Depressurization انجام شودبه شرطی که مریض حداقل ۵ cc/min سی سی در دقیقه ترشح داشته باشد وگرنه احتیاجی به لوله قفسه سینه Chest Tube نیست .
• تناسب با HBO Hyperbaric Comp ability  قبل از بکارگیری آن یک امر الزامی است .

مانیتورکردن مریض در اتاقک فشار  Monitoring of patient in the Hyperbaric Chamber

مریض و همراه او Attendant باید از نظر عوامل زیر مدام در حال رصد Monitoring قرار گیرند.

• بینایی Visual : در اتاقک یک نفره باید مریض از بیرون دیده شود و دراتاقک های چندنفره از طریق دوربین داخل کابین نظارت انجام میشود.
• شنوایی Auditory : در اتاقکهای یک و چندنفره وسایل ارتباطی دوطرفه ایی باید مهیا باشد
• استفاده از تجهیزات تشخیصی Diagnostic و دیدن مریض Monitoring و کنترل علائم حیاتی وجود داشته باشد . سطح مانیتورینگ بیمار به نوع بیماری او و شدت ضایعه وابسته است .

در بیماران حیاتی Critical  مانیتور کردن روتین Routine Monitoring که در ICU وجود دارد باید در اتاقک فشار وجود داشته باشد و شاید قیمت بسیار بالای بعضی از اتاقک ها به دلیل تجهیزات جانبی آن است .

این امکانات در اتاقک تک نفره Drager HTK 1200 وجود دارد . با رسیدگی و نگهداری اتاقک ها می توانند سالها سرویس دهی کنند .

بعضی از مشکلات بیماران صدمه مغزی Head Injury در اتاقک های یکنفره برای مونیتور کردن بیمار وجود دارد که عبارتند از :

• فشار سرخرگی مونیتور Arterial Blood Pressure میشود که معمولاً با کنترهای درون سرخرگی Indwelling Radial Artery Catheter از سرخرگ رادیال استفاده میشودباید از باز بودن مسیر اطمینان حاصل کرد و از هپارین برای جلوگیری از انعقاد استفاده کرد.
• اندازه گیری CVP (Central Venous Pressure) باید به یک دستگاه ترانسدیوسر ( مبدل ) Transducer وصل گردد و سپس مونیتور شود .
• کاتاتر سوان گز Swan-Gas Catheter وسیله ایی برای اندازه گیری فشار شریانی ریوی Pulmonary Arterial Pressure می تواند در مدت HBOمونیتور گردد که با دقت بسیار بالایی این فشار را به صورت منحنی نشان میدهد .
• برای مونیتور کردن EEG الکتروانسفالوگرافی باید الکترودها را قبل از ورود به اتاقک فشار نصب کرد و باید کاملاًخشک باشندزیرا رطوبت باعث آتش گرفتن اتاقک می شود . الکترودهایی که خوب نصب شوند تا ۵ روز کار میکنند .
• حباب Caff لوله های ETT (Endotracheal Tube) باید به وسیله نرمال سالین N/S استریل پر شوند زیرا فشار HBO می تواندسایز کاف را تغییر داده و ETT خارج گردد . بعد از HBO می توان کاف ETT را از هوا پر کرد .
• آنالیز گازهای خونی ABG می تواند در طول HBO آزمایش گردد ولی TOM ( Transcutanious Oxygen Monitoring ) در اتاقک های یک نفره به دلیل احتمال جرقه و انفجار غیرقابل استفاده است .

 

وسایل تشخیصی متفرقه و تخصصی                                                 (Miscellaneous Special Diagnostic Procedure)

مانیتور فشار داخل جمجمه یا مغزی Intracranial Pressure  برای بیمارانی که صدمه مغزی Head Injury یا ادم مغزی Cerebral Edema  دارند از اخمیت خاصی برخوردار است .

سیستم زیر لایه عنکبوتیه Subarachnoid boit System متصل و مرتبط با فشارخون شریانی است که به مبدلهای الکترونیکی Transducer متصل هستند و فشارخون شریانی مغز را می سنجند می توانند در اتاقک HBO استفاده شوند که از دیواره مغزی و جمجمه قابل دسترسی و مانیتورکردن می باشد این دستگاه بنام Richmond bolt system شناخته میشود.

جریان الکتریکی که از سلولهای مغزی میگذرند قابل گزارش دهی Recordable در شرایط HBO هستند که بدون خطر آتش سوزی قابل استفاده در تحقیقات خاص را دارند . به شرطی که از میکروالکترودهای شیشه ای استفاده شود.

مایع مغزی نخاعی CSF (Cerebra Spinal fluid) بازتاب اکسیژن رسانی مغزی است . مشکل اصلی این است که هیچ روش قانع کننده ایی (Satisfactory) برای اندازه گیری CSF در اتاقک فشار وجود ندارد و تقریباً در شرایط HBO ما از میزان جریان خونی مغز بی اطلاع هستیم .

 

ایمنی در اتاقک فشار              Safety in Hyperbaric Chamber

ایمنی اپراتور (کارپرداز)              Operational Safety

ایمنی اتاقک های فشار بخصوص اتاقک تک نفره از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . از دست رفتن یک پارچگی ساختمانی و ساختاری در کپسول ها می تواند باعث برداشت فشار سریع Rapid Decompression  و حتی باعث DCS سندرم تقلیل فشار گردد.

اتاقک های فشار براساس استانداردهایی ساخته میشوند که بتوانند سالها بدون هیچ نقصی کار کنند این استانداردها را از مرکز ANSI در آمربکا استخراج کرده اند .

پنجره های اتاق فشار را اغلب با پلاستیک اکریلیک Acrylic Plastic می سازند و دلیل آن این است که به هر شکل و فرمی در میآید و کاملاً منعطف Flexible است کهنباید با ترکیبات الکل دار شستشو شود زیرا الکل یک حلال بسیار قوی برایش محسوب می گردد.

اگر چه جنس آکریلیک Acrylic Plastic به حرارت و اشعه های اتمی و هسته ای Nuclear Radiation بسیار خساس و غیرمقاوم است .

اساس کنترل و تمیز نگه داشتن اتاقک های فشار باید به کمک نیروهای متخصص اورژانس انجام شود.

کنترل اتمسفر اتاقک فشار                 Atmospheric Control  

این کار برمی گردد به محتوای هوای اتمسفر کابین  Atmospheric Gas که به چه منظور استفاده شود که افزایش فشار کپسول را با یکی از سه روش زیر انجام میدهند :

• تحت فشار قرار دادن گاز به وسیله یک کمپرسور Compressor
• استفاده از دستگاه Cryogenic Supply System با تنظیم بخار آب کنترل شده .
• تحت فشار قرار دادن Pressurize اتاقک به وسیله کمپرسورهای خاص تا به فشار مناسب برسد..

اتاقک های فشار چندنفره به وسیله هوا فشارگذاری Pressurized میگردنند که با توجه به منبع   Source آنها که تمیز و خالص باشد ( بدون آلاینده های هیدروکربوری و شیمیایی و….) این هوا هیچ گونه آلاینده Pollutant ندارد ولی فیلترهایی دارد که می توانند هوا را کاملاً تصفیه کنند .

• در جدول ۷٫۵ تمام اجزاء هوای داخل اتاقک را معین می کند و مقدار استاندارد را معین می کند .

 

 

سیستم کنترل هوا و ماسک          Mask & Breathing Control System  

سیستم کنترل تنفس که بنام Bibs (Built in breathing System) در اتاقک های چندنفره استفاده میشود . این دستگاه هوای تمیز تولید میکند که هیچ آلاینده و میکروبی Contamination در آن نیست .

ماسکهایی که برای تغذیه اکسیژن ۱۰۰% روی سر مریض قرار می گیرد بگونه ایی است که هوای بازدم را از اتمسفر هوای اتاقک جدا کرده و ترکیب مخلوط هوای اتاقک هیچ تغییری نمی کند.

ماسک اکسیژن باید به خوبی اندازه Fixed و مناسب صورت بیمار باشد . چرا که هر نوع نشتی از ماسکها نه تنها باعث کاهش اثر اکسیژن درمانی میشود بلکه باعث افزایش غلظت اکسیژن کپسول به مرز خطر ناک  ۲۳% حجمی که به معنای وجود اکسیژن با غاظت ۲۳ درصد از کل حجم کپسول است میرسد که این مقدار بر خلاف مقررات ایمنی کپسول های هایپرباریک است .

سیستم چادر تنفسی بر روی سر بیمار مانع از مخلوط شدن هوای ۱۰۰% اکسیژنبا اتمسفر کپسول میگردد .

هوای بازدمی مستقیما ً خارج میشود وحداکثر ۲۳% تغییر در اتمسفر کپسول فشار قابل قبول است .

هوای بازدمی از طریق دستگاه Overboard Dumping system  از کپسول خارج میشود در سیستم کلاه تنفسی Hoods یک توجه خاص برای بازجذب Co2 و رطوبت هوا صورت میگردد که از اجزاء مهم سیستم HBO است ضمناً رطوبت Humidity به دقت اندازه گیری می شود . هوای (اکسیژن) لازم برای بکارگیری Hood است یا کلاه تنفسی باید مقدار مشخص رطوبت داشته باشد تا سیستم ریه ها از گاز O2 100% اکسیژن صدمه نبینند و تنظیم رطوبت بسیار مهم است .

ایمنی آتش در اتاقک ها          Fire Safety in the Chamber

تا قبل از سال ۱۹۷۰ هیچ نوع استاندارد ایمنی خاصی برای اتاقکهای فشار نوشته نشده بود  و مسئله آتش سوزی تا حد زیادی به وسیله احساس و اطلاعات  Common Sense اپراتورها تنظیم می گردید .

از آنجایی  که استفاده از کپسول های هایپرباریک  HBO در سراسر جهان رواج یافته و سوانح متعدد ی رخ داد که مجبور به بازبینی علت و تدوین مقررات خاص برای کار کردن با کپسول های اکسیژن  درمانی شد .

اولین آتش سوزی در داخل اتاقک در سال ۱۹۹۳ میلادی در اتاقک کانینگهام در امریکا رخ داد . از آن سال تا بحال فقط ۲۵ مورد آتش سوزی در اتاقک های هایپرباریک HBO گزارش شده است . که  نفر تا به حال  باعث کشته شدن ۶۰ نفر شده است . تمام آتش سوزیهایی که منجر به مرگ شده اند در محیط هایی که با اکسیژن O2 غنی شده بودند و با فشار بالا عمل میکردند دیده شده است .  اولین آتش سوزی در اتاقک تک نفره Monoplace در سال ۱۹۶۷ در ژاپن رخ داد.

توبین Tobin  در سال ۱۹۷۸ گزارش کرد که در یک اتاقک یک نفره انفجاری رخ داد  که برای بیماری که تحت  اشعه درمانی با کبالت Cobalt بود  رخ داد و باعث پارگی ششها Lung Rupture به علت انفجار شد.

علت انفجار به دلیل الکتریسته ساکن Statistic Electricity  و جرقه حاصل از آن علت این سوانح گزارش شدند که در کپسولهای یک نفره تا بحال ۵ نفر راکشته است .

در بعضی مناطق استفاده از چرخ دستی Tray پلاستیکی  در کپسول فشار  به دلیل تولید الکتریسته ساکن Statistic Electricity  را عامل آتش سوزی دانستند و به همین دلیل تمام چرخ دستی های مورد استفاده  برای اتاقک های  فشار از جنس استین لس استیل Stainless Steel ساخته شدند .

اصولاًخطر آتش سوزی در اتاقکهای حاوی هوا وجود ندارد  و اتاقک های یک نفره که از ۱۰۰% اکسیژن پر شده اند شانس آتش سوزی یا انفجار را دارند. لذا اندازه گیری های خاص برای جلوگیری از حادثه باید رعایت شوند که این دستور العمل ها مشتملند بر :

• هیچ وسیله الکتریکی در اتاقک نباید باشد . تمام لیدهای Leads دستگاههای تشخیصی باید به وسایل خارج از اتاقک متصل باشند تمام وسایل اشتغال زا و جرقه زن باید در خارج از کپسول باشد .
• هیچ نوع نایلون Nylon یا لباس نایلونی به تن بیمار نباید باشد.
• بیمار نباید هیچگونه ماده ایی که از نفت یا روغن منشاء میگیرند همراه داشته باشد حتی وسابل آرایشی تصعید شونده مثل کرم پوست – روغن بدن – یا اسپری مو را قبل از رفتن به اتاقک هایپر باریک نباید استفاده کرد و یا باید کاملا پاک  شوند.
• در صورت آتش سوزی باید اتاقک فشار را به سرعت ، تقلیل فشار داد Decompression و باید بلافاصله درب اتاقک باز شود . احتیاط های لازم تا زمانی که اکسیژن آغشته به لباس یا ملافه مریض باشد باید انجام شود تا زمانی که مریض از اتاقک کاملاً دور باشد .

در مورد اتاقک های چند نفره کلیه استانداردهای NFPA-56D  و NFAM-53M باید رعایت گردد این استانداردها شامل موارد زیر می باشند:

• تمام تجهیزات باید از جنسی انتخاب شوند که تولید جرقه نکنند
• تمام سیم ها باید براساس استاندارد NFPA-70 تهیه گردند
• تمام تجهیزات در فضای اتاقک باید ضدآب Waterproof و ضد انفجار Explosion Proof باشد.

برای اتاقک های چندنفره موارد احتیاطی زیر را باید رعایت کنیم .

• هیچ ماده تصعید شونده Volatile یا مایعات آتش زا نباید در درون کپسول باشد .
• روان کننده هایی Lubricants که برای تجهیزات اتاقک استفاده میشوند باید به وسیله پلی مرهای هیدروکربنی ها لوژنه Halogenated (گاز کلر) محافظت شوند .هیچ نوع روان کننده منفجرشونده ای نباید استفاده کرد.
• به جای موتورهای الکتریکی باید با موتورهایی که از هوا استفاده می کنند یا با موتورهای هیدرولیک کار کرد.
• غلظت اکسیژن در هوای کپسول باید کمتر از ۲۳% باشد اگر غلظت اکسیژن اتمسفر اتاقک چندنفره به ۲۵% برسد باید HBO را خاتمه دهیم تامنشاء نشت Leak اکسیژن پیدا شود
• سیستم های تشخیص آتش Fire Detecting System ، بصورت دستی یا اتوماتیک ، بایدنصب گردند .
• یک سیستم کنترل و خاموش سازی حریق باید در درون کپسول مهیا باشد .سیستم اطفائ حریق آب با فشار زیاد باید از طریق سیستم اطفای حریق در سقف اتاقک فشار مستقر باشد .

NFPA99 استانداردی است که مربوط به سیستم اطفاع حریق در اتاقک های کلاس A تعریف شده و لازم است آین نکات رعایت گردند . که مهمترین آنها  به شرح ذیل هستند  .

• باید سیستم اطفای حریق در داخل یا خارج کپسول موجود باشد .
• ماده خاموش کننده باید آب باشد.
• تمام پرسنل مربوط به اتاقک فشار باید با تجهیزات اطفای حریق بتوانند کار کنند و آموزش دیده باشند.
• این استاندارد مربوط به اتاقک های یک نفره نیست

استفاده از اتاقک فشار در اتاق بیمار Use of Portable Hyperbaric Chambers in Patient`s Rooms

استفاده از درمان HBO به صورت متحرک بر بالین بیمار و در اتاقش در بیمارستان امکان پذیر است به شرطی که تمام نکات ایمنی مربوط به محیطهای با اکسیژن زیاد Oxygen Rich Environment  و از نظر نظارت بر کار مهیا شده باشد که عبارتند از :

• تمام مواد منفجرو مشتعل شونده باید از اتاق خارج گردنند .
• در محیطهایی که غلظت اکسیژن بیشتر از ۲۳% است وسایل الکتریکی باید در فاصله حداقل ۵ متر مستقر باشند .
• تمام پرسنلی که ممکن است لباسهایشان تولید الکتریسته ساکن Static Discharge تولید کنند باید از HBO  متحرک فاصله داشته باشند.

مباحث قانونی در ارتباط با طب هیپرباریک                                    Regulatory Issues Relevant to Hyperbaric Medicine

در هیچ کشوری هنوز مقررات قاطع و روشنی در رابطه با قوانین طب هیپرباریک وجود ندارد  .

در امریکا افسر ارشد آتش نشانی مسئول برقراری و رعایت قوانین این کار است (Fire Marshal’s Officer) که قوانین ایمنی را براساس استانداردهای FDA  (Food and Drug  Administration) رعایت می کند .

موسسه FDA اکسیژن O2 را یک دارو اعلام کرده است به همین دلیل روش استفاده Administrator و وسایل تجهیزات Devices این کار باید  تحت نظارت دائم و بر اساس استانداردهای FDA باشد . بدیهی است کلیه مراکز فعال در زمینه HBO درمانی در سراسر امریکا از استانداردهای FDA (Jurisdiction)   تبعیت می کنند .

از سال ۱۹۷۶ کلیه کپسولهای HBO باید دارای مجوز بهره برداری از FDA را داشته باشند .

کلیه تجهیزات پزشکی از طرف FDA به سه گروه در سطوح مختلف تقسیم بندی میشوند که شاملند بر :

• کلاس یک (Class I) :

یک کنترل عمومی است . این گروه جزء وسایلی هستند بسیار ساده که مورد توجه خاص قرار نمی گیرند مثل چوب آبسلانگ Tongue Depressor  این گروه از ابزار پزشکی تحت قوانین ۵۱۰K از ایمنی تجهیزات پزشکی قرار می گیرند . با داشتن مجوز ۵۱۰K این ابزار قابل عرضه به فروشگاههای تجهیزات پزشکی هستند.

• کلاس دو (Class II) :

شامل کنترل تخصصی Special Control  می شود اینها وسایل پیچیده ایی هستند که عملکرد آنها مورد توجه است . تا حدی در طبقه عمومی General Level قرار می گیرند.

تجهیزات کلاس دو باید با نظارت عمومی General Control پشتیبانی کرد و استانداردهای خودشان را رعایت نمود و قبل از ورود به بازار باید استاندارد ۵۱۰K  را از FDA اخذ نمایند .

• کلاس سه (Class III) :

تنفیض قبل از فروش Premarket Approval

این گروه دستگاههای عمومی هستند که بطور مستقیم با بیمار در تماس هستند و تقریباً مربوط به حمایت از جان بیمار هستند و اختلال عملکرد آنها خط بزرگی برای بیمار تلقی میگزدد . به عنوان مثال ضربان ساز قلبی Cardiac Pacemaker این دستگاهها احتیاج به تایید FDA قبل از فروش و مصرف را باید بگیرند .

اتاقک پرفشار Hyperbaric Chamber به عنوان کلاس دو طبقه بندی میشوند و استانداردهای UFPA99 را باید داشته باشند این استاندارد بنام (PUHO-1)Pressure Vessels for Human Occupancy تعریف شده اند و باید توسط کمیته مقررات ایمنی ASME برای صدور گواهینامه ایمنی برای فروش باشند .

تمام تجهیزات پزشکی موضوع تحت نظارت FDA و تست کیفیت کارخانه ایی ( GMP) Good Manufacturing Practice باید انجام و تنفیذ گردد. که این قوانین بسیار شبیه ISO 9001 هستند و نیازهای اصلی آن عبارتند از :

• طراحی دستگاه توسط یک فرد متخصص Reasonable Person
• تولید براساس طراحی
• تست تایید عملکرد براساس آنچه نیاز بوده و طراحی شده است .
• کنترل و نظارت بر ماده ایی Material که از آن وسیله تهیه شده است .
• ایجاد فرآیندی برای جلب رضایت مشتری در زمانی که تجهیزات صدمه می بینند (پشتیبانی دستگاه ).
• عضویت هر ساله کارخانه جاتی ک تولید کننده تجهیزات هستند در سازمان FDA
• برچسب مشخصات Labeling که باید توسط شرکت تولید کننده ارائه شود و کلیه جزئیات محصول را با تایید FDA برآن موجود باشد.

در مورد اکسیژن باید مورد مصرف آنرا قید کنند وتوسط UHMS(Undersea and Hyperbaric Society) تایید گردیده باشد و اتاقکهای ساخته شده قبل از ۱۹۷۶ مورد تایید FDA نیستند.

قوانین اتاق فشار در کشورهای مخحتلف متفاوت است . مخصوصا در کشورهای اروپایی (EU) مثلاً در آلمان TUV مسئول کیفیت و ایمنی اتاق HBO است که به قوانین GTUM معروفند و شناخته میشوند.

کارمندان تجهیزات هیپرباریک          Staffing of Hyperbaric Facilities

تمام کارمندان HBO به خوبی باید آموزش دیده و با تجربه باشند و تمام قوانین ایمنی کپسول فشار بالا را بدانند . پرسنل جانبی Paramedic Personnel باید تکنسین اتاق های هایپرباریک باشند (پرستارهای دوره دیده )

تکنسین HBO فردی است که با کپسول فشار بالای اکسیژن کار میکند Operator و اصولاً باید حداقل اطلاعات مربوط به نحوه عملکرد و خطرات HBO را داشته باشند .

سلامت و ایمنی شغلی Occupational برای اقرادی که در کپسول کار میکنند بسیار مهم است .

گزارش حوادث HBO برای کارمندان داخل کپسول برای ابتلا به DCI (بیماری تقلیل فشار ) در بین کشورهای مختلف بین ۰٫۰۱ % تا ۱۰۳% است .

صدمات گوش Ear Trauma یک شکایت شایع و شاید فراوانترین گله بیمار Complainاست که معمولاً در فشار ۱٫۵ ATA اتمسفر هیچوقت اتفاق نمی افتد.

 

نتیجه گیری             Conclusion

در دنیا اتاقهای HBO با تکنولوژی های متقاوتی ساخته شده اند واین پزشک HBO است که باید نوع کپسول را براساس نیازش ( درمانی – تحقیقاتی …) مشخص کند و اجزاء مرتبط Ancillary Equipment

اصولا کار با کپسول HBOبی خطر است تا زمانی که قوانین ایمنی را رعایت کنیم . ولی هر روزه به وسایل و تجهیزاتی که برای کنترل بیمار و علائم حیاتی یا تحقیقاتی ساخته میشودپیشرفت کرده به عنوان مثال آژیر بعلاوه مانیتور کردن ، سیستم اطفای حریق Fire Fighting و اتاق قفل فشار Pressure Lock همگی اجزاء اصلی و مهم هر کپسول HBO هستندولی امکانات جانبی دیگر براساس نیاز تیم مصرف کننده قابل نصب هستند تا آنجایی که بعضی از اتاقهای فشار در واقع یک ICU کاملند.

مطب شخصی دکتر علی تارات بر اساس الگو گیری از آخرین تکنولوژی های روز دنیا و رعایت استانداردهای جهان در زمینه انواع روشهای رایج تجویز اکسیژن – اوزن طبی در خدمت شما عزیزان است.