تهران ، خ ولیعصر، روبروی پارک ملت، پلاک ۲۶۱۷، ساختمان داستو، ط ۵، و ۲۲

علی تارات / مقالات پای دیابتی / پای دیابتی – Diabetic foot – قسمت اول
۵ دقیقه

پای دیابتی – Diabetic foot – قسمت اول

آنچه می خوانید...

قسمت اول :

۱_تعریف زخم و آنچه درباره ی زخم ها باید بدانیم:

هرنوع آسیب به پوست و بافت های نرم یا سخت بدن که ناشی از عوامل فیزیکی / شیمیایی یا فیزیولوژیکی و پاتولوژیک

باشد را زخم می نامیم. گاهی زخم تظاهر پوستی ندارد و مثلا به دلیل ضربه بافتهای نرم یا سخت (مثل استخوان) هم زخم یا Wound

نامیده می شود.

۲_درمان انواع زخم ها و انواع زخم ها:

۲-۱ زخم حاد یا Acute wound :

زخم هایی که به هر دلیل از جلمه عوامل فیزیکی (بریدگی) / شیمیایی (اسید) ویا اختلال پاتولوژیک بافتها مثل پارگی ماهیچه و شکستن استخوان به وجود می آیند و در مدت زمان کوتاه بدون عارضه ی شدید بهبود میابند به نام زخم حاد شناخته می شوند.

۲-۲ زخم مزمن Chronic wound :

عواملی مثل ضعف سیستم ایمنی و خون رسانی واکسیژن رسانی کافی باعث عدم بهبود زخم ها در زمان کوتاه می شوند

حتی عوامل تغذیه و تحرک بدنی می تواند عامل تشدید کننده در عدم بهبود زخم ها باشد در این صورت زخم بهبود نمیابد و به نام زخم مزمن (مثل پای دیابتی – زخم بستر و یا زخم های بیماری های خود ایمنی و نقص سیستم ایمنی) شناخته

می شوند. که شامل موارد زیر میشود:

Bed sure مثل زخم بسترPressure wound زخم فشاری

Diabetic wound زخم پای دیابتی

/   Venous wound  که به دو گروه عمده زخم های سیاهرگی Vascular woundزخم های عروقی

تقسیم میشوند. هر دو باعث ایسگمی موضعی میشوند.Arterial woundزخم های شریانی

:Pressure woundزخم های فشاری

در این زخم ها که اکثرا در محل برآمدگی استخوان حادث می شوند و فشار وزن بدن یا کچ مانع عبور خون به ناحیه کوچکی ازبدن میگردد زخم فشاری یا زخم بستر به وجود می آید.

Diabetic woundزخم پای دیابتی :

دربیماران دیابتی ظاهرا به دلیل اثر گلوکز بالا به اعصاب حسی محیطی صدمه ای ایجاد می شود که درد را حس

نمی کنند و از وجود زخم های کوچک دراوایل بیماری اطلاع پیدا نمیکنند و همین موضوع باعث گسترش زخم می شود

ولی این گسترش در اصل به دلیل اختلال در عروق کوچک بدن ودر نتیجه عدم اکسیژن رسانی و عدم رفتار صحیح سیستم ایمنی و تغذیه  مناسب زخم برای بهبودی است.

بنابراین زخم پای دیابتی مجموعه ای از اختلالات عروق و اعصاب و نقص در سیستم ایمنی بدن است.

venous woundزخم وریدی :

اختلال در برگشت خون از اندام تحتانی به خصوص از انگشتان پا تا زانو می تواند زخم هایی ایجاد کند که عمدتا به دلیل

کاهش اکسیژن منطقه ایی هستند. این زخم ها دیر بهبود پیدا میکنند و به زخم واریسی هم معروفند.

عمدتا زخم های پا به دلایلی مانندآسیب به اعصاب / آسیب عروق خونی و تاخیر در بهبود / احساس نکردن اجسام فرورفته در پا و یا کفش تنگ و تغییر شکل / کالوس و سخت شدن بافت نرم درپا و گاها عفونت هایی مانند قارچ پا یا عفونت های میکروبی (سودوموناس) به دلیل ترک خوردن پوست پا و رطوبت منطقه ای رخ می دهند.

Diabetic neropathyعلایم نروپاتی دیابتی :

اغلب این علایم از طرف بیمار دیابتی و خانواده نادیده گرفته می شود. مثلا سوزن سوزن  شدن انگشتان پا / سوزش نواحی از پا / از دست دادن احساس گرمی یا سردی و مشکل در تعادل و قدم برداشتن صبح از این جمله هستند.

Nero vascular diabetic foot علایم عروقی – دیسکی پای دیابتی :

این علایم همه مربوط به کم شدن اکسیژن رسانی به بافت هاست و شامل درد / نازک شدن پوست و ریزش مو در ناحیه پاها هستند. با ازون درمانی و استفاده از

Hyperbaric oxygen therapy و استفاده از اکسیژن هایپرباریک Ozon thrapyبا ازون درمانی

می توان به طور قابل توجه ای جلوی علایم عصبی – عروقی پای دیابتیک را گرفت.

نگه داری ازپای دیابتیک :

شاید بهترین راه برای محافظت از پای دیابتیک پیشگیری از ایجاد عوارض عروقی – نورولوژی آن است

که شامل کنترل قند خون ۱۲۰-۱۸۰ به وسیله ی داروهای گیاهی وشیمیایی و تغذیه و ورزش مناسب باشد ولی موارد زیر نیز میتواند کمک کننده باشد.

۱-جلوگیری از بلند شدن ناخن ها و فرورفتن آن ها در گوشت انگشتان

۲- استفاده از کفش راحت و چرمی در خارج از منزل و کفش یا جوراب راحتی حتی در منزل

۳- تمیز نگه داشتن کفش و تعویض هر روزه جوراب

۴- نباید با دستکاری و خاراندن پوست یا کلوس ها محیط را برای ایجاد عفونت مهیا کرد و برعکس شستن پاها با آب و صابون بدون استفاده از بتادین بسیار کمک کننده است.

۵- پیاده روی طولانی و کوهنوردی میتواند زخم های ناخواسته ایجاد کندیا زخم دیابتی را تشدید کند.

۶- استفاده از مشروبات الکلی و سیگار مطلقا ممنوع چون روی عروق اثر میگذارد.

۷- مرطوب کردن پا به طوری که خیس نماند کمک کننده است.

۸- استفاده از کیسه آب گرم به افزایش خون رسانی پاها کمک میکند.

۹- استفاده مداوم از روغن های ازون میتواند در جلوگیری از پای دیابتی بسیار مهم باشد.

درهرحال استفاده از روش های وکیوم/ ازون درمانی و روغن های ازون دار و استفاده ازاکسیژن درمانی به   بسیار مهم است.DIV و همزمان استفاده از ازون درمانی به روش  HBOTروش هایپر باریک

این روش های درمانی برای تمام انواع زخم ها از جمله پای دیابتی / زخم های فشاری / زخم های وریدی/ زخم های شریانی و بعد از هر نوع عمل جراحی / زخم های تروماتیک و زخم های ایسکمیک (کمبود اکسیژن) در سراسر دنیا در حال اجراست.

درنگه داری ومراقبت از زخم های مزمن مثل پای دیابتی و زخم بسترو…. بهتراست هر روز پوست از نظر ظاهر بررسی شود.از نظر قرمزی/ بیرون زدگی استخوان باید تغذیه بیمار بسیار مناسب حال او باشد واز

۲تا۴ لیتر آب روزانه استفاده شود.

استفده از تشک های مواج به جای تخت های چوبی و خشک مانع از بروز و تشکیل زخم ها میشود .

تمیز بودن محل زخم مثلا پا یا بستر بیماروعاری بودن از میکروب ها بسیار مهم است.

چراکه بعد از عفونت کنترل آن سخت است.

حرکت دادن بیمار و به اصطلاح پهلو به پهلو کردن در زخم بستر همزمان با ماساژ با روغن های ازون دار و پیاده روی هر ۲ ساعت یکبار در بیماران پای دیابتی کمک شایانی به جریان خون و اکسیژن رسانی به بافت میکند.

دکتر علی تارات

اکسیژن و اوزون درمانگر (متخصص طب هایپرباریک)
- دانش آموخته دکترای حرفه ای پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانش آموخته طب هایپر باریک تحت نظر دانشگاه اکسفورد در دانشگاه عالی پزشکی سنگاپور SGH 
- نویسنده ی دو کتاب با عناوین" اصول طب غواصی" و" مبانی طب هایپرباریک "